Τι είναι ο καταρράκτης;
Μία από τις πιο συχνές παθήσεις του οφθαλμού είναι ο καταρράκτης. Η πιο συνηθισμένη μορφή του είναι αυτή που αποκαλούμε «γεροντικός καταρράκτης», η οποία εκδηλώνεται στα πλαίσια της φυσιολογικής γήρανσης του οργανισμού και αφορά κυρίως την τρίτη ηλικία. Μπορεί όμως να προκληθεί και από νοσήματα, συστηματικά ή οφθαλμολογικά, από λήψη φαρμάκων ή από τραυματισμούς (μετατραυματικός καταρράκτης), ενώ σπάνια υπάρχει εκ γενετής (συγγενής καταρράκτης).
Το μάτι μας περιέχει έναν μικρό φακό μεγέθους 10 περίπου χιλιοστών, ο οποίος αποτελείται κυρίως από νερό και πρωτεΐνες.
Ο φακός αυτός στηρίζεται στο κέντρο σχεδόν του βολβού του ματιού (ακριβώς πίσω από την κόρη) και χρησιμεύει στην εστίαση των ακτίνων του φωτός που έρχονται από το εξωτερικό περιβάλλον πάνω στον αμφιβληστροειδή χιτώνα. Ο φακός αυτός φυσιολογικά είναι καθαρός σαν κρύσταλλο.
Καταρράκτης είναι η θόλωση αυτού του φακού. Καθώς ο φακός θολώνει προοδευτικά, επιτρέπει όλο και λιγότερο φως να περάσει στο βυθό του ματιού και έτσι μειώνεται η μακρινή και κοντινή όραση. Η θόλωση του φακού είναι μέρος της φυσικής διεργασίας γήρανσης του οργανισμού (γεροντικός καταρράκτης). Είναι δυνατόν όμως να προκληθεί ή και να επιταχυνθεί από άλλες αιτίες (τραύμα, φάρμακα, ακτινοβολία, ασθένειες), ή ακόμα και να υπάρχει από την γέννηση (συγγενής καταρράκτης)
Το μάτι μας περιέχει έναν μικρό φακό μεγέθους 10 περίπου χιλιοστών, ο οποίος αποτελείται κυρίως από νερό και πρωτεΐνες.
Ο φακός αυτός στηρίζεται στο κέντρο σχεδόν του βολβού του ματιού (ακριβώς πίσω από την κόρη) και χρησιμεύει στην εστίαση των ακτίνων του φωτός που έρχονται από το εξωτερικό περιβάλλον πάνω στον αμφιβληστροειδή χιτώνα. Ο φακός αυτός φυσιολογικά είναι καθαρός σαν κρύσταλλο.
Καταρράκτης είναι η θόλωση αυτού του φακού. Καθώς ο φακός θολώνει προοδευτικά, επιτρέπει όλο και λιγότερο φως να περάσει στο βυθό του ματιού και έτσι μειώνεται η μακρινή και κοντινή όραση. Η θόλωση του φακού είναι μέρος της φυσικής διεργασίας γήρανσης του οργανισμού (γεροντικός καταρράκτης). Είναι δυνατόν όμως να προκληθεί ή και να επιταχυνθεί από άλλες αιτίες (τραύμα, φάρμακα, ακτινοβολία, ασθένειες), ή ακόμα και να υπάρχει από την γέννηση (συγγενής καταρράκτης)
Ποια είναι τα συμπτώματα του καταρράκτη;
Τα κύρια συμπτώματα του καταρράκτη είναι:
- Προοδευτική μείωση της όρασης.
- Τα αντικείμενα φαίνονται θαμπά, θολά, η παραμορφωμένα.
- «Θάμπωμα» σε συνθήκες έντονου φωτισμού (ήλιος).
- Πολύ μειωμένη όραση σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού (σούρουπο).
- Άλως ή ακτίνες γύρω από τα φώτα.
- Εξασθενημένη αντίληψη χρωμάτων.
Όλα τα παραπάνω συμπτώματα μπορούν να επηρεάσουν τις καθημερινές δραστηριότητες:
- Οδήγηση (ειδικά το βράδυ).
- Διάβασμα ή παρακολούθηση τηλεόρασης.
- Γράψιμο ή άλλες ασχολίες που απαιτούν λεπτομερή παρατήρηση των αντικειμένων
Πως γίνεται η διάγνωση του καταρράκτη;
Με την οφθαλμολογική εξέταση μπορεί πολύ εύκολα να διαπιστωθεί η θόλωση του φακού και συγχρόνως θα ελεγχθείτε και για άλλες οφθαλμικές παθήσεις.
Ποια είναι η θεραπεία του καταρράκτη;
Η σύγχρονη χειρουργική οφθαλμολογία προσφέρει πλέον μεθόδους αντιμετώπισης του καταρράκτη έχοντας καταργήσει την ανάγκη της νοσηλείας. Αναίμακτες τομές χιλιοστών και αναισθησία με σταγόνες προσφέρουν τη δυνατότητα της άμεσης επιστροφής στις καθημερινές ενασχολήσεις. Κατά την επέμβαση ο θαμπός φακός αφαιρείται και αντικαθιστάται με ένα διαυγή, τεχνητό ενδοφθάλμιο φακό (IOL).
Η επέμβαση γίνεται εξολοκλήρου με ειδικό μικροσκόπιο και συνολικά διαρκεί ελάχιστο χρόνο, συνήθως 10-20 λεπτά.
Πριν την επέμβαση είναι απαραίτητος ένας πλήρης οφθαλμολογικός έλεγχος, ο οποίος θα μας δείξει τη γενικότερη κατάσταση υγείας του οφθαλμού.
Επιπλέον, με την βιομετρία -μια ειδική εξέταση- θα υπολογισθεί η ισχύς του ενδοφθάλμιου φακού που θα τοποθετηθεί στο μάτι. Σήμερα έχουν τελειοποιηθεί και οι πολυεστιακοί και οι τορικοί πολυεστιακοί ενδοφακοί, οι οποίοι επιτρέπουν στον ασθενή, μετά την επέμβαση, να λειτουργεί χωρίς γυαλιά και για κοντινές και για μακρινές αποστάσεις.
Η επέμβαση γίνεται εξολοκλήρου με ειδικό μικροσκόπιο και συνολικά διαρκεί ελάχιστο χρόνο, συνήθως 10-20 λεπτά.
Πριν την επέμβαση είναι απαραίτητος ένας πλήρης οφθαλμολογικός έλεγχος, ο οποίος θα μας δείξει τη γενικότερη κατάσταση υγείας του οφθαλμού.
Επιπλέον, με την βιομετρία -μια ειδική εξέταση- θα υπολογισθεί η ισχύς του ενδοφθάλμιου φακού που θα τοποθετηθεί στο μάτι. Σήμερα έχουν τελειοποιηθεί και οι πολυεστιακοί και οι τορικοί πολυεστιακοί ενδοφακοί, οι οποίοι επιτρέπουν στον ασθενή, μετά την επέμβαση, να λειτουργεί χωρίς γυαλιά και για κοντινές και για μακρινές αποστάσεις.